Kosztorys to dokument finansowy stosowany w przedsiębiorstwach w celu obliczenia wysokości przewidywanych kosztów. Pozwala na weryfikację opłacalności planowanej inwestycji, ułatwia formalności przy staraniu się o kredyt i usprawnia opracowanie harmonogramów. Sprawdź, jak prawidłowo wykonać kosztorys.
Kiedy tworzy się kosztorys
Zgodnie z definicją z Kodeksu Cywilnego, kosztorys to obliczenie przewidywanych kosztów związanych z wykonaniem czegoś. Najważniejszą funkcją tego typu dokumentów jest funkcja szacowania kosztów. Dodatkowo kosztorys pełni też rolę cenotwórczą i nakładczą.
Sporządzanie kosztorysów jest ważnym etapem inwestycji w wielu różnych branżach, m.in. branży budowlanej, architektonicznej, produkcyjnej, energetycznej czy eventowej. Taki dokument pozwala dobrze zaplanować koszty, a w dalszych etapach realizacji inwestycji pomaga przy ewidencji rozliczeń finansowych. Wyróżniamy kilka rodzajów kosztorysów: inwestorski, ofertowy, powykonawczy oraz zamienny. W zależności od celu i funkcji, jakie ma spełniać, kosztorys będzie zawierał inne dane. Dokumenty te mogą się między sobą różnić pod względem konstrukcji.
Kosztorys to dokument bardzo przydatny przy realizacji dużych wydarzeń. Nie tylko prac budowlanych, remontów itp., ale też wszelkiego rodzaju spotkań: targów, imprez plenerowych, koncertów itp. Szczegółowo określa on nie tylko ceny poszczególnych materiałów, produktów czy prac, ale też zakres działań, jakie mają zostać wykonane.
Rodzaje kosztorysów
Kosztorys inwestorski to dokument sporządzany przez zamawiającego. Przede wszystkim szacuje koszt określonych prac. Taki kosztorys stanowi część dokumentacji przetargowej – w tym wypadku prawidłowe, rzetelne i czytelne przygotowanie dokumentu jest bardzo istotne. Często decyduje o wygraniu przetargu.
Kosztorys ofertowy uzgadnia ceny przedsięwzięcia. W tym wypadku zadanie sporządzenia takiego dokumentu spoczywa na wykonawcy. To właśnie wykonawca wyznacza cenę, za którą może wykonać swoją pracę oraz ustala inne koszty, np. materiałów czy współpracy z podwykonawcami.
Kosztorys powykonawczy również jest dokumentem sporządzanym przez wykonawcę. Tym razem jednak wystawia się go po zrealizowaniu zaplanowanych prac. Zdarza się bowiem, że przez rozpoczęciem robót precyzyjne określenie zakresu cen i kosztów jest niemożliwe bądź groziłoby dużymi rozbieżnościami. W takim wypadku wykonuje się kosztorys nie na etapie sporządzania umowy, ale po zrealizowaniu jej warunków.
Kosztorys zamienny to dokument sporządzany przez wykonawcę w trakcie prac. Zdarza się, że w wyniku różnych czynników konieczne okazuje się wprowadzenie zmian w zawartej wcześniej umowie. W takim wypadku realizacja zadania musi zostać ponownie wyceniona. Taka praktyka jest dość często stosowana przy inwestycjach długofalowych, np. dużych budowach.
Jakie dane powinien zawierać kosztorys
Kosztorys powinien zostać sporządzony w sposób czytelny i jednoznaczny. Zależnie od rodzaju inwestycji, zawiera informacje o:
- wykorzystywanych materiałach,
- kosztach prowadzenia prac (tzw. robocizny),
- ilości używanych rzeczy,
- ilości potrzebnego sprzętu,
- jednostkach miary,
- cenach jednostkowych,
Kosztorys może wyszczególniać, jak powyższe dane kształtują się dla każdej obejmującej go pozycji z osobna. Oczywiście można do niego dołączyć także dodatkowe dane i elementy istotne z punktu widzenia planowania czy realizacji inwestycji. To np. dane wykonawcy i inwestora, dokumentacja projektowa czy planowany czas realizacji.
Osoba uprawniona do wykonania kosztorysu
Kosztorys sam w sobie jest dokumentem sporządzanym i przekazywanym pomiędzy przedsiębiorstwami. Stroną może być też osoba fizyczna. Należy pamiętać, że formalności w tym zakresie zostały określone w przepisach, m.in. ustawie Kodeks Cywilny, ustawie Prawo Zamówień Publicznych i ustawie o cenach.
Wystawianiem kosztorysów powinna zajmować się uprawniona osoba posiadająca niezbędną do tego wiedzę i doświadczenie. W praktyce funkcję kosztorysanta nierzadko pełni technik budownictwa, kierownik produkcji, inżynier budownictwa, architekt krajobrazu, zarządca nieruchomości itd. Wszystko zależy od rodzaju i specyfiki inwestycji.
